Bối cảnh Chiến_dịch_Maikop–Krasnodar

Ngay sau khi các Quân đoàn bộ binh 42 và 44 (Đức) bị hất xuống chân núi Kavkaz trước khu vực phòng thủ Tuapse và phải chuyển sang phòng ngự, Bộ tham mưu Cụm tác chiến Biển Đen đã xây dựng một kế hoạch phản công. Với những binh đoàn hiện có, tướng I. E. Petrov lượng định rằng trước mắt, các đơn vị của ông chỉ có thể mở một chiến dịch đánh chiếm lại khu mỏ dầu Maikop mà họ đã để mất trước đó 4 tháng. Sau đó mới có thể tính chuyện tiến ra đồng bằng Kuban để hội quân với Cụm tác chiến Bắc Kavkaz của tướng I. I. Maslennikov đang từ Mozdok - Nalchick đánh lên. Kế hoạch dự định sử dụng Tập đoàn quân 46 làm chủ công, có sự phối hợp của Tập đoàn quân 18 bên cánh trái. I. E. Petrov cũng có dự định đảo quân tại khu vực Novorossiysk, đưa Tập đoàn quân 56 vào thay tập đoàn quân 47 để cho Tập đoàn quân này nghỉ ngơi ít ngày, bổ sung quân số và đạn dược trước khi sử dụng nó vào Chiến dịch Maikop.[1]

Tuy nhiên, ngày 29 tháng 12, Đại bản doanh Bộ Tổng tư lệnh tối cao quân đội Liên Xô bác kế hoạch chiến dịch Maikop và yêu cầu lập một kế hoạch khác với hướng tấn công chủ yếu nhằm vào Krasnodar, hướng thứ yếu vào Maikop, sau đó phát triển lên Tikhoretsk, luồn vào Rostov từ phía Tây Nam, phối hợp với Phương diện quân Nam tấn công đánh chiếm Rostov từ phía Đông để khoá chặt đường rút lui khỏi Bắc Kavkaz của Cụm tập đoàn quân A (Đức).[4] Bộ tư lệnh Cụm tác chiến Biển Đen buộc phải xây dựng lại kế hoạch tấn công và mãi đến ngày 8 tháng 1, các kế họạch "Núi" và "Biển" mới được trình lên Đại bản doanh. Trong khi đó thì quân Đức đã không để mất thì giờ vô ích. Ngày 5 tháng 1, các sư đoàn sơn chiến Đức và Romania bắt đầu rút quân khỏi các sườn núi phía Bắc trong khi các Quân đoàn bộ binh 42 và 44 (Đức) đã củng cố tuyến phòng thủ ở phía Nam Krasnodar và xa hơn về phía Nam, trên khu vực Khadyzhensk, Apsheronsk và Neftegorsk để yểm hộ bên sườn cho cuộc rút quân.

Sau khi tính toán lại thấy Cụm tác chiến Biển Đen không đủ lực lượng để thực hiện chiến dịch, Bộ Tổng tư lệnh quân đội Liên Xô đã rút Quân đoàn bộ binh cận vệ 10 và hai sư đoàn bộ binh từ Cụm tác chiến Bắc Kavkaz và Sư đoàn bộ binh 394 từ Tập đoàn quân 46 tăng cường cho Cụm tác chiến Biển Đen. Hạm đội Biển đen cũng vận chuyển gấp đến Tuapse ba trung đoàn xe tăng để tăng thêm sức mạnh đột phá và tốc độ tấn công của chiến dịch. Do có vị trí đóng quân gần Krasnodar nhất, Tập đoàn quân 56 với 6 sư đoàn và 7 lữ đoàn bộ binh được giao cho tướng A. A. Grechko chỉ huy đảm nhiệm mũi chủ công. Một trong ba trung đoàn xe tăng mới được tăng viện cũng nằm trong mũi tấn công này. Lực lượng tham gia tấc công được phối thuộc cho A. A. Grechko còn có một tiểu đoàn xe tăng độc lập, bốn trung đoàn pháo binh, ba trung đoàn súng cối, hai tiểu đoàn pháo phản lực.[2] Cuộc tấn công diễn ra trên những con đường rừng núi nhỏ hẹp qua những địa hình phức tạp, dưới trời rét từ âm 15 đến âm 25 độ và tuyết phủ dày ở khắp nơi. Việc chuẩn bị tấn công còn trở nên khó khăn hơn khi ba tiểu đoàn công binh đang phải mở đường qua những bãi mìn và bắc lại những cây cầu đã bị phá trước đó trong giai đoạn phòng thủ.[1]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Chiến_dịch_Maikop–Krasnodar http://www.lexikon-der-wehrmacht.de/Gliederungen/A... http://militera.lib.ru/h/isaev_av6/11.html http://militera.lib.ru/memo/russian/grechko_aa_1/0... http://militera.lib.ru/memo/russian/maltsev_ee/07.... http://militera.lib.ru/memo/russian/tulenev_iv/13.... http://waralbum.ru/1083/ https://archive.is/20120715150435/victory.mil.ru/w... https://archive.is/20121222021316/victory.mil.ru/w... https://web.archive.org/web/20130121014426/http://...